Ուիքիփետիա

Ազատ հանրագիտարան, որ կրնայ խմբագրուիլ ոեւէ անհատի կողմէ։

Ներկայիս ունինք 12 566 արեւմտահայերէն յօդուած։

Ամսուան Յօդուածը

«Մարգարէն» (անգլերէն՝ The Prophet) գիրքը՝ Ժպրան Խալիլ Ժպրանի (անգլերէն՝ Khalil Gibran) հեղինակութեամբ՝ կը համարուի համաշխարհային գրականութեան գլուխ-գործոցներէն մէկը, ուր հեղինակը հանճարեղ եւ ինքնատիպ մօտեցումով, բանաստեղծական դարձուածքներով եւ գեղեցիկ մեկնաբանութիւններով կը քննարկէ ընկերային եւ բարոյական կեանքի, ինչպէս նաեւ հաւատքի ու հոգեւոր արժէքներու բազմազան ու բազմաբնոյթ երեսակները:

«Մարգարէն» առաջին անգամ կը գրուի արաբերէնով, երբ դեռ Ժպրան կը յաճախէր Լիբանանի Էշրեֆիէի Սաժես քոլէճը:

Նախնական տարբերակը բոլորովին տարբեր յղացումով մը գրուած էր եւ ոչ մէկ առնչութիւն ունէր այսօրուան «Մարգարէն» գիրքին հետ: Բացի ատկէ, անիկա չէր մշակուած ու յաւելեալ ժամանակի կը կարօտէր բիւրեղանալու համար:

Երբ 1908-ին Փարիզ կ'երթայ ուսանելու, ան կը վերընթերցէ ձեռագիրը ու կ'որոշէ վերամշակել զայն: Սակայն, տակաւին «անոր ժամանակը չէր եկած»:

1912-1918 տարիներուն, այս գործը կը սկսի քիչ-քիչ ստանալ այսօրուան տեսքը ու արդէն անգլերէնով կը հրատարակուի քանի մը տարի ետք․․․Աւելին⇒

Արդեօք Գիտէ՞ք

․․․ որ խուլ կրնան ըլլայ ո՛չ միայն մարդիկ, այլ նաեւ «հնչիւններն» ու «բոյսերը»։
․․․ որ մարդու իրաւունքները ունին յատուկ նշանակ։
․․․ որ հայ պարուհի Սոֆիա Փիրբուդաղեան ունեցած է Արմեն Օհանեան բեմական կեղծանունը։
․․․ որ Անշթայնի բազմաթիւ հետաքրքրութիւնները բնագիտութենէն հեռու էին, ինչպէս` կարգ մը ուտելիքներու հանդէպ սէրը եւ ջութակ նուագելու հակումը, սակայն ամէնէն շատ սիրածը՝ նաւարկելն էր: Այնշթայն գրած է. «Ծովուն մէջ նաւարկութիւնը հիանալի կարելութիւն է առաւելագոյն հանգստութեան եւ այլ տեսանկիւնէն միտքերու շուրջը մտածելու համար»:։

Նախագիծեր

Ի՞նչ է Ուիքիփետիան

Ուիքիփետիան ազատ բովանդակութիւն ունեցող, անվճար եւ բազմալեզու առցանց հանրագիտարանային նախագիծ է, որ կը հովանաւորուի Ուիքիմետիա Հիմնադրամին կողմէ։

Ուիքիփետիա անունը կազմուած է «Ուիքի» բառէն (համագործակցաբար կայքէջեր ստեղծելու յատկացուած գործիքի անուն, ինչպէս նաեւ՝ հաուայեան լեզուով «արագ» բառը) եւ յունարէն «էկիքլոփետիա» (հանրագիտարան) բառին «փետիա» (յունարէն լեզուով՝ կրթութիւն) մասէն։

Ուիքիփետիա նախագիծը ստեղծուած է 2001-ի Յունուարին, Ճիմմի Ուէյլզի եւ Լէրի Սէնկըրի կողմէ։ Հանրագիտարանը կը պատկանի Ուիքիմետիա Բարեգործական Հիմնադրամին, որ նուիրատուութիւններէ գոյացած հասոյթը կը յատկացնէ Ուիքիփետիայի եւ այլ քոյր նախագիծերու զարգացման։ Հանրագիտարանին երեսուն միլիոնէ աւելի յօդուածները, որոնց շարքին՝ 12 566-է աւելի արեւմտահայերէնով յօդուածները ստեղծուած են կամաւոր խմբագիրներու կողմէ։

1 Ապրիլ 2019-էն սկսեալ Արեւմտահայերէն Ուիքիփետիան ունի իր առանձին հարթակը։

Ամսուան Իրադարձութիւնները

Լոս Անճելըսի Քալիֆորնիոյ համալսարանի (UCLA) «Խոստում» հայկական հիմնարկի ծիրին մէջ գործող Հայոց ցեղասպանութեան հետազօտական ծրագիրը (AGRP) մեկնարած է բեկումնային նախագիծ մը, որ հայերուն կարելիութիւն պիտի տայ փոխհատուցում ստանալ իրենց ունեցուածքին համար, որ Ցեղասպանութեան ընթացքին եւ անկէ ետք բռնագրաւուած էր թրքական կառավարութեան կողմէ:
Պրաթիսլաւայի մէջ տեղի ունեցած երիտասարդներու Եուրոյին՝ 21 տարեկանէն վար, Անգլիան 4-րդ անգամ ըլլալով ախոյեան դարձաւ։
Հայազգի դերասանուհի Անժելա Սարաֆեան մարմնաւորած է Սուփըրմէնի կենսաբանական մայրը՝ Լարա Լոր-Վանը, Ճէյմս Կանի սպասուող «Սուփըրմէն» ֆիլմին մէջ։

Օրուան Պատկերը

Ուիքիփետիա Քոյր Նախագիծեր

Ուիքիփետիան կը հովանաւորուի Ուիքիմետիա Բարեգործական Հիմնադրամին կողմէ, որ կը հովանաւորէ նաեւ հետեւեալ քոյր նախագիծերը.

Ուիքիպահեստ
Տեղեկատուական նիւթերու
ազատ պահեստ

Մեթա-ուիքի
Ուիքիմետիայի նախագիծերու
համակարգում

Ուիքիգիրքեր
Անվճար դասագիրքեր եւ
ուղեցոյցներ

Ուիքիտուեալներ
Գիտելիքներու պաշար

Ուիքիդարան
Անվճար գրադարան

Ուիքիբառարան
Լիակատար բառարան

Ուիքիփետիան Տարբեր Լեզուներով